قرارداد یا پیمان یا کنترات به توافق دو اراده ضروری در جهت ایجاد یک اثر حقوقی را گویند. به عبارت ساده‌تر هرگاه جهت به وجود آمدن یک اثر حقوقی همچون خرید (بیع)، اجاره و نظایر آن، نیاز به تلاقی و تراضی ضروری دو اراده باشد، عقد محقق می‌گردد. با این تعریف ماهیاتی چون وصیت تملیکی، وکالت، هبه و دیگر ماهیاتی که قبول قابل در آن قبول ضروری یا قبول عقدی نیست، از تعریف و شمول عقد خارج می‌شوند.
قانونگذار ایران در ماده ۱۸۳ قانون مدنی عقد را چنین تعریف نموده‌است: «عقد عبارت از اینست که دو یا چند نفر در مقابل دو یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد» بر این تعریف ایراداتی شده‌است. از جمله اینکه این تعریف عقود تملیکی را به واسطه حصر عقود به تعهد طرفین در جمله قانونگزار دربر نمی‌گیرد. این ایراد از سوی بزرگان علم حقوق ایران اینگونه پاسخ داده شده‌است که:اگرچه متن این ماده از قانون فرانسه مأخوذ است، اما نویسندگان قانون مدنی ایران با نظر به فقه این ماده را تغییر داده‌اند. فلذا چون در فقه عهد در معنی عقد نیز به کار می‌رود، این ماده همه عقود را در برمی‌گیرد. ایراد دیگر این ماده قانونی استفاده از کلمه نفر است، در حالی که بهتر بود از کلمه شخص استفاده می‌شد تا اشخاص حقوقی را نیز شامل می‌شد.
برای تحقق قرارداد شرایط اساسی‌ای وجود دارد که در ماده 190 قانون مدنی نیز به آن اشاره شده است. این ها از شرایط اساسی صحت یک قرارداد محسوب می‌شوند. به این معنی که در صورت عدم تحقق این شرایط توافق فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.
این شرایط عبارتند از:
زمانی که دو طرف با اراده آزاد بر موضوعی توافق کنند مم به رعایت آن می‌شوند. رضا یک عمل درونی و منظور از آن اشتیاق برای انجام عملی است و قصد صورت بیرونی رضا محسوب میشود که به واسطه عملی خارجی خود را نشان می دهد.
اهلیت به معنای قدرت و توانایی اعمال حق است به این معنا که فرد بالغ، عاقل و رشید باشد و هم‌چنین در مورد شخص حقوقی لازم است بررسی شود که آیا در حوزه مورد نظر قدرت عمل دارد یا خیر
موضوع قرارداد عبارت است از مال یا عملی که طرفین متعهد به تسلیم یا انجام آن هستند که بایستی معلوم و مشخص باشد.
منظور از جهت معامله همان هدف معامله است. البته باید گفت که معمولا در قراردادهای حقوقی جهت معامله ذکر نمی‌شود ولی اگر ذکر شد نباید خلاف شرع باشد.
علاوه بر این شروط که از شرایط اساسی صحت قراردادها هستند ممکن است برخی شروط دیگر هم در قراردادها بیاید که لازمه آن قرارداد باشد.
به طور کلی ما 6 دسته قرارداد در عرصه کسب و کار داریم البته این تقسیم بندی بیشتر صوری بوده و مهم خود این قراردادها می باشند.
1- راه‌اندازی کسب و کار
این تفاهم‌نامه زمانی کاربرد پیدا می‌کند که دو یا چند نفر موسس یک کسب و کار هستند و می خواهند طی یک قرارداد بسیاری از امور را از ابتدا شفاف کنند. مهم‌ترین مفاد آن تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها، تقسیم سهام و مالکیت معنوی میباشد.
زمانی که قرار است صفر تا صد انجام یک عمل یا ارائه یک خدمت را به شخص دیگری بسپاریم از قرارداد پیمانکاری استفاده می‌کنیم. شخص پیمانکار موظف است با هزینه‌های خود مفاد قرارداد را کامل انجام داده و در موعد زمانی مشخص تحویل کارفرما دهد.
2- پیشبرد کسب و کار
قرارداد اجاره قراردادی است که مستاجر مالک منافع عین مستاجره میشود.
به طور کلی دو حق برای اختراع به رسمیت شناخته شده است. حق مادی ذیل همین قرارداد قابل انتقال است ولی حق معنوی آن قابل انتقال نیست.
3- استخدام و منابع انسانی
قرارداد کار برای انتظام بخشیدن به روابط کارگر و کارفرما و انجام تعهدات مشخصی ایجاد میشود. قرارداد کار شامل مدت موقت، غیر موقت و کار معین می باشد.
این قرارداد برای بهره‌گیری از راهنمایی‌های مشاور در طول مدت قرارداد است. شخص مشاور هم تحت شمول قانون کار قرار خواهد گرفت.
این قرارداد به منظور جذب افرادی است که به صورت پاره وقت به معرفی کالا و خدمات شرکت برای افزایش سوددهی شرکت می‌پردازند.
قراردادی است که طی آن سهامی به کارکنان با هدف افزایش انگیزه در آنها تعلق می‌گیرد.
4- مدیریت مالی کسب و کار
شرکت در حوزه‌های مختلف ممکن است به نرم‌افزار نیاز داشته باشد در این صورت برای پوشش منابع طرفین می‌توان از قراردادی جامع و کامل استفاده کرد.
گاهی شرکت به جهت مشکلات مالی ممکن است توان خرید نرم‌افزار را نداشته باشد. در این صورت می‌تواند از قرارداد اجاره نرم‌افزار بهره ببرد.
5- محافظت از کسب و کار
در مسیر کسب و کار اطلاعات محرمانه‌ای به وجود می‌آیند که مصون نگه داشتن آنها از فاش شدن وظیفه همه افراد است. لذا ابتدای کار می‌توان با کارمندان این قرارداد را منعقد کرد.
این قرارداد دو جنبه دارد. یا به صورت یک جانبه منعقد میشود و یا به صورت دو جانبه. در این صورت یکی از طرفین یا هر دو آنها متعهد می‌شوند که اطلاعات یک‌دیگر را فاش نکنند.
6- سرمایه‌گذاری
برای نقل و انتقال سهام از سهام‌د‌ار به یک فرد دیگر این قرارداد منعقد میشود.
طی این قرارداد اگر وام‌دهنده درخواست کند، وام تبدیل به سهام شده و او جز سهام‌داران شرکت خواهد شد.
در این قرارداد آورده‌های دو طرف دقیق مشخص شده و به منظور تقسیم سود و انتفاع وارد کسب و کار می‌شوند.
برای تمهید شرایطی در جهت باقی ماندن اعضا در شرکت، سهام مورد نظر به افراد در طول یک بازه زمانی به آنها تعلق می‌گیرد و این قرارداد برای مشخص کردن کم و کیف آن است.
درباره این سایت